Laten we niet tegen het idee van burgerberaden zijn, er valt wellicht wat van te leren, ook wat betreft een beter inzicht in de valkuilen van de weerbarstige praktijk. De besluitvorming is en blijft nu eenmaal politiek, daar zitten de “mondiale besluitvormers” in een steeds sterker fragmenterende, onveiliger wordende wereld. Dat betekent: de macht zit per definitie bij de onmacht. De belangen staan haaks op elkaar, terwijl ons gezamenlijk langetermijnbelang zich die ‘haaksheid’ niet kan veroorloven.

Waar er in ‘holocene tijden’ steeds ruimtelijke en temporele marges waren, laten ‘antropocene tijden’ dit nu niet toe vanwege het allesbeslissende onderscheid van de planetaire overshoot. Dit is één van de redenen om een scherp onderscheid te denken.

De valkuilen zijn volgens mij inherent aan het politieke veld in een situatie van toenemende planetaire overshoot. De politieke besluiten kunnen niet op het niveau van burgerberaden worden genomen. Op het niveau van het politieke aspect spelen uiteindelijke besluitvormingsfactoren een rol die niet (op dezelfde wijze) spelen op het niveau van burgerberaad. Burgers zijn echter op een andere manier wel als ‘besluitvormers’  te zien: als consumenten, als kiezers.

De COP’s zelf zijn niet veel meer dan een praatclub, elkaar aan het lijntje houdend. Hoe voorkomen we dat burgerberaden niet veel meer zijn dan een extra praatclublaag?