Het Antropoceen is geen tijdelijke toestand die voorbijgaat. We zullen ons dus op een fundamenteel andere manier tot de wereld moeten zien te verhouden. Nu het gaat om haakse problemen van ongekende orde - zoals de structurele overshoot van planetaire grenzen – komen de politieke tekortkomingen fundamenteel aan het licht.

De meest gewenste vorm van politiek, namelijk de democratische, is de laatste eeuw gegroeid en tot verfijning gekomen. Nu komt meer en meer aan het licht dat (ook) deze vorm zijn inherente en fundamentele tekortkomingen heeft wat haakse problemen op wereldniveau betreft. Er is geen democratie op wereldniveau, er bestaat een waaier aan verschillende opvattingen en tegengestelde belangen, waarbij steeds weer de spanning tussen de langetermijn- en de kortetermijnbelangen naar voren komt.

En ook community building, burgerberaden, bewegingen van onderop, etcetera: dit soort idealisme is wel mooi, het zijn zachte krachten. Maar moeten we denken dat we daarmee de huidige overmachtige trendmatigheden kunnen keren? Krijgen we dan toch niet te maken met dezelfde tekortkomingen als we alle meningen vertegenwoordigd willen zien.

Burgerberaden zijn praatclubs waarbij met behulp van professionele begeleiders uiteenwijkende meningen zo goed mogelijk worden gerespecteerd. Politiek gezien zit het probleem  echter in het bestaan van al die tegengestelde meningen. In burgerberaden kunnen de afwijkende meningen en tegengestelde belangen nog even op afstand of tussen haakjes worden gezet, maar zodra de politieke besluitvorming begint kan dat niet.

In Nederland zien we dat het langetermijnbeleid nu door zoiets triviaals als de Voorjaarsnota weer wordt ondermijnd.

Waar de politiek geen oplossing voor biedt is de toenemende verstrengeling van meerdere functionele aspecten, zoals het fysische, het biotische, het politieke, het sociale, het economische, het juridische. Het onderscheid tussen natuur en cultuur vervalt meer en meer en het één versterkt het ander in negatieve richting. Daar hadden we politiek gezien voorheen niet mee te maken zoals ze er nu wel mee te maken hebben. Het stikstofdossier is hiervan een minivoorbeeldje in een niet zo voorbeeldig minilandje: de netbeheerders luiden nu na de Voorjaarsnota weer de alarmklok omdat besluitvorming omtrent het stikstofprobleem is vooruitgeschoven, hetgeen de netverzwaring in de problemen brengt.

De politiek is vastgelopen en, hoewel er vast meer meespeelt, daar zijn fundamentele redenen voor omdat holocene omstandigheden passé zijn.

Wanneer we alles zien als proces, als actuele temporele en interactieve gebeurens die voortdurend overgankelijk ontstaan uit een range van mogelijkheden, dan zien we dat die range van mogelijkheden in politieke zin in het Holoceen ruimer was en nu in het Antropoceen beperkter wordt door de genoemde toenemende verstrengeling. Het is een verstrengeling van alle aspecten in toenemende mate, die dus mede wordt bepaald doordat het mensdier, hoewel het politieke dier bij uitstek, gewoon principieel ontoereikend is in zijn politiek functioneren.