De evolutie van de typisch menselijke individuele identiteit heeft oude papieren, wellicht vanaf de ontwikkeling van zelfbewustzijn en van taligheid met het woordje ‘ik’.

In de loop van de geschiedenis heeft er een emancipatie plaatsgevonden van het subject en het subjects-denken. Dit culmineerde via Renaissance, Verlichting, Romantiek, moderniteit, postmoderniteit tot de actuele individuele doorgeschoten vrijheidsdrang, die tot een -isme is geworden, met zijn huidige geloofsartikelen van het individualisme. Dit loopt in de filosofie en als emaniciperende beweging via de lijn van Descartes (ergo sum, subject), Nietzsche (“God is dood en wij hebben hem gedood”), Sartre (“we zijn gedoemd tot vrijheid”) via zelfontplooiing naar neoliberalisme en de individuele vrijheidsdrang, die helaas steeds meer consumentistisch van aard werd. Daarin zit een paradox: de huidige consumentistische vrijheidsdrang vertoont de mechanismen van kuddegedrag.

Deze uiteindelijk in bovenmatige dissipativiteit ontaarde route kan gezien worden als gelegenheidsoorzaak in de lange keten vanaf bronoorzaak via gelegenheidsoorzaken naar toenemende planetaire overshoot.