De mens is ook maar gewoon een diersoort, onderhevig aan natuurlijke evolutionaire wetmatigheden en groeiprincipes. Hij doet pogingen om meer of minder succesvol te willen zijn en dat gaat met afwisseling van goede-tijden-slechte-tijden gepaard, totdat er planetaire grenzen worden bereikt en toenemend worden overschreden zoals nu het geval is. Dan wordt het een heel ander verhaal wat betreft die afwisseling.

Van de oorzaken kan je zeggen dat het natuurlijke oorzaken zijn omdat de mens natuur is. Dit maakt het natuurlijk wel ingewikkeld wanneer we ons afvragen of de mens verantwoordelijk is of niet. Die vraag lijkt mij met evenzovele ambivalenties en dilemma’s erop en eraan onderdeel uit te maken van deze super-wicked polycrisis.