Klimaatverandering is slechts een deel van het ecologische probleem waarin de planeet en de mensheid nu verkeert. Dit ecologische probleem is een spanningsopbouwer en conflictversterker dat in toenemende mate polariserend werkt en de kwaliteit van alle sociale aspecten en culturele verworvenheden negatief infecteert (economisch, politiek, juridisch, enzovoorts), waardoor oplossingen eerder uit zicht raken dan dat ze in beeld komen.

We verkeren al decennialang in planetaire overshoot en weten de trends niet afdoende om te buigen. Terwijl we de redelijk stabiele Holocene leefbaarheidsomstandigheden in toenemende mate achter ons laten is het Holoceen ons referentiekader en mede bepalend voor ons historisch besef en onze risicoperceptie. Dit referentiekader heeft ook betrekking op onze denkbeelden omtrent (on)omkeerbaarheid.

De huidige ontwikkelingen in het kader van ecologische overshoot op planetair niveau hebben verstrekkende gevolgen. De betekenis van ‘verstrekkend’ is multi-interpretabel, maar in ieder geval lijkt bagatellisering niet erg passend bij de ontwikkelingen. We worden al decennialang gewaarschuwd door de wetenschap en intuïtief kunnen we, op basis van die informatie, wel aanvoelen dat de termijn waarop ellende en onheil grootschalig losbarst, ondanks alle onzekerheid, gewoon een kwestie is van eerder of later, bij doorgaande trends. Hoewel geen garantie voor de toekomst zijn de al decennialang gaande trends wel typerend voor de volgens mij aannemelijke suggestie dat de mensheid onvoldoende in staat lijkt te zijn om de trends nog om te buigen, omdat ook toenemende spanningsopbouw die mogelijkheden verder verkleint.