Er liggen onderliggende wereldbeelden ten grondslag aan de kijk op klimaatverandering en de mogelijke oplossingen daarvan.

Men vindt in grote lijnen twee theoretische, levens- en wereldbeschouwelijke benaderingen van het probleem van klimaatverandering. Een dominante benadering is om het fenomeen simpelweg als een op te lossen uitdaging te beschouwen door de oorzaken enkel te zien in de korte geschiedenis van de moderne tijd. De kwesties omtrent: - hoe bereiken mensen de komende decennia een vermindering van hun uitstoot van broeikasgassen; - hoe maken we de overgang naar hernieuwbare energiebronnen; -hoe verkleinen we de ecologische voetafdruk van de mens;  hoe krijgen we de wereld sociaal rechtvaardiger voor iedereen?  - deze kwesties worden niet gezien in het licht van de diepere evolutionaire bronoorzaken. Hierdoor worden de tegenwerkende krachten gezien bij subversieve lobbyisten, onwillige politiek en gevestigde belangen van bedrijven. Daar wordt dan de schuld gelegd.

Een andere manier om klimaatverandering te bekijken is als een complexe familie van onderling verbonden problemen die veel diepere evolutionaire oorzaken kent. Deze planetaire overschrijding heeft een lange geschiedenis, die in recentere tijden in een stroomversnelling is geraakt. Die lange geschiedenis heeft alles te maken met het fysisch-biotische gegeven dat door het rechtop gaan lopen, voorpoten vrijkwamen om handen te worden en daarmee letterlijk handig te worden om gereedschappen te maken.

De Israëlische historicus Yuval Noah Harari wijst hier op in zijn boek “Sapiens: A Brief History of Humankind”. "Een van de meest voorkomende toepassingen van vroege stenen werktuigen," schrijft Harari, "was het openbreken van botten om bij het merg te komen. Sommige onderzoekers geloven dat dit onze oorspronkelijke niche was." Waarom? Want, legt Harari uit, "de positie van het geslacht Homo in de voedselketen was ondergeschikt aan andere roofdieren. Mensen konden dode dieren pas eten nadat leeuwen, hyena's en vossen hun deel hadden gehad en de botten hadden schoongemaakt van al het vlees dat eraan kleefde! Het is pas "in de laatste 100.000 jaar", zegt Harari, "dat de mens naar de top van de voedselketen is gesprongen." Het is een sprong in een betrekkelijk korte tijd, evolutionair gezien: een eerste versnelling in de richting van toenemende overshoot. Andere dieren aan de top van de piramide, zoals leeuwen en haaien evolueerden heel geleidelijk naar die positie, gedurende miljoenen jaren. Naarmate de leeuwen dodelijker werden, evolueerden gazellen om sneller te rennen, hyena's om beter samen te werken en neushoorns om slechter gehumeurd te worden. Daarentegen klom de mensheid zo snel naar de top dat het ecosysteem geen tijd kreeg om zich aan te passen.

In het Holoceen, een ultrakorte periode in de geologische geschiedenis, zijn er steeds revolutionaire fases met volgende versnellingen richting planetaire overshoot geweest: de landbouwrevolutie, de verstedelijkingsrevolutie, het bronzen tijdperk, het ijzeren tijdperk, het grootschalig winnen van turf, enzovoorts. Het probleem van de ecologische voetafdruk van de mens is de afgelopen 500 jaar toegenomen door de Europese expansie en kolonisatie van verre landen die door andere volkeren werden bewoond, en de daaropvolgende opkomst van de industriële beschaving. Allemaal versnellingen in een lang proces, waarbij de eerdere ontwikkelingen de erop volgende mogelijk maakten. Een zoveelste versnelling vond plaats na het einde van de Tweede Wereldoorlog, toen het aantal mensen en de consumptie exponentieel toenamen, dankzij het wijdverbreide gebruik van fossiele brandstoffen, niet alleen in de transportsector, maar ook in de landbouw en de geneeskunde.

Deze twee benaderingen leveren elk een ander verhaal op. De eerste is meer idealistisch: als we maar willen en voldoende ons inspannen, dan zou het ons kunnen gaan lukken. De tweede benadering is naar mijn mening realistischer: je veranderd niet zomaar een evolutionair gegroeide ontwikkeling.

Sommige idealisten hebben nogal eens de neiging om de realisten de morele maat te nemen. Maar vele idealisten lopen de kans om gefrustreerd te raken. Een van de gevolgen daarvan is dat ze op de man gaan spelen in debatten en discussies.