Er zouden inmiddels wel conclusies getrokken kunnen worden omtrent het menselijk politiek-oplossend vermogen. In Antropocene omstandigheden blijkt het politiek vermogen van een andere orde te zijn dan onder Holocene omstandigheden. De conclusie die ik meen te mogen trekken wordt ook ondersteund door een onderzoek naar hoe mensen in Global South kijken naar klimaatverandering. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Climate Change . Uit het onderzoek blijkt dat vertrouwen in klimaatwetenschappers samenhangt met een toegenomen klimaatkennis. Toen deelnemers gevraagd werd hoe belangrijk klimaatverandering is voor hun land, gaven ze aan dat het onderwerp hoog was, met een gemiddelde score van meer dan 4,4 op een schaal tot 5.

Toen respondenten echter gevraagd werden om het belang van klimaatverandering te beoordelen in vergelijking met andere belangrijke maatschappelijke problemen, plaatsten ze – gemiddeld – het nemen van actie tegen klimaatverandering op de negende plaats van de dertien, na het verbeteren van de gezondheidszorg, het verminderen van corruptie en het vergroten van de werkgelegenheid. Een andere deskundige, die niet bij het onderzoek betrokken was, zegt dat de resultaten een ‘cruciale spanning’ benadrukken tussen de ‘sterke’ publieke bezorgdheid over klimaatverandering en de perceptie dat andere sociale kwesties voorrang moeten krijgen bij de toewijzing van schaarse publieke middelen. Dit vertaalt zich uiteraard naar de politiek.

We kunnen ons voorstellen dat ook in ‘Global North’ sprake is van toenemende klimaatkennis. Desondanks zien we de prioriteiten en middelen verschuiven, weg van klima-ecokwesties, naar bijvoorbeeld geopolitieke veiligheid en toenemende kosten die te maken hebben met de vergrijzing, wanneer het gaat om toewijzing van schaarse publieke middelen. Het vergrijzingsprobleem, en daarmee de zorgfinanciering, is eerder een ‘Global North’ dan een ‘Global South’ probleem.

En dat alles terwijl wereldwijd de totale financiële schuldenlast nog nooit zo hoog is geweest en we tot nu toe de ecologische schuldenlast alleen maar aan het verhogen zijn. Hoewel het misschien appels en peren zijn kunnen we die twee grootheden toch wel bij elkaar optellen, want het is een nieuwe soort: appelperen.

Alles wijst volgens mij op toenemende spanningsopbouw die ondermijnend werkt voor cultuurlijk-creatuurlijke oplossingsmogelijkheden naarmate de tijd verstrijkt, met name op het gebied van het onontkoombare politieke aspect.