Toenemende polarisatie op alle fronten is een logisch gevolg van de toenemende spanningsopbouw. De zaken lenen zich, niet onlogisch, niet meer voor een neutrale (al dan niet objectiverende, abstraherende, wetenschappelijke) houding. Maar het maakt de verscheidene opvattingen ook antithetisch daar waar idealisme zich duidelijk niet verhoudt tot de reële ontwikkelingen en dus als naïef moet worden afgewezen.

Wat naïef is, is bijvoorbeeld te denken dat we de kans op een relatief wenselijke toekomst kunnen vergroten door het menselijk samenwerkingspotentieel aan te boren, en zo de kans op een relatief onwenselijke toekomst te verkleinen. Dit wordt een social tipping point genoemd.

Dit idee roeit precies in tegen de stroom van wat we in de echte werkelijkheid per saldo aan het doen zijn. We zijn die kans op een relatief onwenselijke toekomst helemaal niet aan het verkleinen, maar precies aan het vergroten.

Ja, de mens is in staat tot samenwerking, en dat doet zich voor in een per definitie (want evolutionair hardgebakken) concurrerende wereld en dat leidt in de huidige politieke configuratie van natiestaten tot blokvorming. Blokvorming is noodzakelijk in een machtsspel en de pogingen tot samenwerking tussen die blokken lopen iedere keer weer stuk, zoals we zien.

Dat is ook allemaal niet onlogisch en het zegt veel over onze toekomst, die zich ontwikkeld in de richting van structurele ontwrichtende krachten, waarbij herstel gezien moeten worden op geologische tijdschalen in plaats van menselijke. Herstel zal, zoals we weten uit paleo-gegevens, eerder in miljoenen jaren moeten worden gezien dan in decennia.

Zoals gezegd, de pogingen tot samenwerking lopen steeds weer stuk, zoals we nu, bij het nederdalen van het COP30-stof, ook weer hebben gezien. Dan maar weer op naar de volgende COP, want het wordt door de onderhandelaars als winst verkondigd dat dit multilateraal platvorm nog niet geklapt is.

Wopke en Sophie zijn, net als de anderen met andere, deels tegengestelde belangen, politieke onderhandelingsdieren met meerdere doelen waarvan ze sommige doelen graag voor de buhne verkondigen en andere graag onder de pet houden. Het is knap hoe ze, gelijk professionele acteurs, tegengestelde doelen overeind weten te houden, zoals zorgen dat de EU niet de dupe wordt van financiële toezeggingen in combinatie met hun imago hoog houden door te stellen dat de anderen partijen niet hetzelfde ambitieniveau tonen als de EU. Knap toch?