Er wordt weleens beweert dat samenwerking zit ingebakken in de menselijke natuur. Dat zou best eens kunnen, maar wat zegt dat gegeven in Antropocene tijden? Immers: 

- alle evolutionaire hardgebakkenheid, dus ook de neiging tot samenwerking, heeft uiteindelijk geleid tot de situatie waarin we nu verkeren

- we hebben nu te maken met voor de mens ongekende nieuwigheid die ook ongekende invloed heeft op (politieke) samenwerking/concurrentie/spanningsopbouw/potentiële conflicten

- wetenschap (ratio, intellect) dekt niet ons volledige kennisspectrum af. Wetenschap heeft daarbinnen een gerelateerde plaats. Het primaat van kennis ligt ook niet bij wetenschap, er gaat andersoortige kennis aan vooraf. Het eindigt ook niet met wetenschap, want die zal, als abstraherende methodologie, uiteindelijk weer geïntegreerd moeten worden in ons volledige kennisspectrum

- het is vijf voor dertien

- de wereld is een toneel, een theater, een circus, en wat we aan het doen zijn is het in de fik steken van onze circustent - die we vervolgens gelukkig kunnen afblussen met overstromingen

- zou dit alles leiden tot toenemende samenwerking? Of tot toenemende conflicten? De laatste COP heeft wat dat betreft wel weer iets blootgelegd, iets wat we in feite al wel wisten of hadden kunnen weten op basis van het volledige kennisspectrum.

 

Laten we e.e.a eens, als voorbeeld, relateren aan waterstress.

De diersoort mens heeft, net als alle andere dieren, fundamentele kennis van dorst, niet via de indirecte methode van wetenschap maar direct en onmiddellijk als fysieke ervaringskennis. Deze kennis is zowel instinctmatig als ook intuïtief. (het woord ‘weetvoelen’ zal ik achterwege laten, bij eventuele wetenschapsgelovigen roept dat alleen maar misverstanden op). Er is ook zoiets als voortschrijdend inzicht (mede op basis van actuele wetenschap en nieuwsgaring *), die eeuwige mantra’s als bijvoorbeeld ‘dat kunnen we niet zo stellig weten’ (hetgeen hardcore wetenschapsgelovigen eeuwig en altijd uitkramen) relativeren.

Zo kunnen we op meer dan wetenschappelijke wijze waterstress benaderen. Op basis van wetenschappelijke kennis kunnen we weten dat zowel waterschaarste als ook overstromingen zullen toenemen. Op basis van wetenschappelijke EN intuïtieve kennis kunnen we een gevoel krijgen bij wat de mensheid te wachten staat in de zin van toenemend onheil ten gevolge hiervan. Er zijn nu al vele conflicten mee verbonden en het aantal conflicten in relatie met waterstress neemt alleen maar toe. We kunnen wel stellen dat het een centrale rol speelt en zal spelen in de Antropocene spanningsopbouw.

 

* actuele nieuwsgaring hieromtrent: https://www.ipsnews.be/artikel/megadroogte-chili-tast-watervoorraad-aan-land-maakt-zich-op-voor-toekomst-zonder-gletsjers ; https://www.nu.nl/buitenland/6377414/jakarta-lost-tokio-af-als-stad-met-meeste-inwoners-ter-wereld.html met daaronder een toepasselijke reactie: “Als het aan Indonesië zelf ligt, zal Jakarta al veel eerder zijn ingehaald, want men is van voornemens de regering en de ministeries te verplaatsen naar de nieuw te bouwen Indonesische hoofdstad Nusantara, ruim 2000 km verder op Borneo. Het huidige Jakarta zal tegen 2050 grotendeels zijn verzwolgen vanwege de combinatie zeestijging, bodemdaling en toenemende neerslaghoeveelheden.” ; https://www.welingelichtekringen.nl/natuur-en-milieu/uitgedroogd-teheran-bidt-niet-om-water-mogelijk-evaxcuatie-10-miljoen-inwoners ; Dit zijn exemplarische berichten uit reeksen van honderd- of duizendtallen.

 

We hebben het over stressoren. Of dit dan eerder tot samenwerking dan tot conflicten zal leiden ... ?